Кілт сөздер
зерттеу дағдысы
студенттік ғылым
инновация
зерттеуге бағытталған әдіс
фармацевтикалық білім беру
студенттік ғылым
инновация
зерттеуге бағытталған әдіс
фармацевтикалық білім беру
Аңдатпа
Заманауи фармацевтикалық білім ғылымды жаһанданумен, цифрландырумен және мамандарды дайындау сапасына өсіп келе жатқан талаптарға байланысты белсенді өзгерістерге ұшырауда. Негізгі бағыттардың бірі болып студенттердің ғылыми-зерттеу жұмысын оқу үдерісімен байланыстыратын зерттеуге бағытталған әдіс табылады. Бұл зерттеудің мақсаты фармация бағытында оқитын студенттердің зерттеу дағдыларын дамытудағы осы тәсілдің рөліне аналитикалық шолу мен талдау жасау. Қолданылған материалдар Scopus, Web of Science, PubMed, Google Scholar және eLibrary.ru (2019-2024) басылымдары, Қазақстан мен Ресейдегі ғылыми үйірмелер мен студенттік стартаптардың мәліметтері, сондай-ақ Қарағанды қаласындағы фармацевтикалық мамандықтардың 86 студенті арасында жүргізілген әлеуметтік сауалнаманың нәтижелері болды. Әдістер контенттік талдауды, халықаралық және отандық тәжірибені салыстырмалы талдауды қамтыды. Зерттеу нәтижелері халықаралық тәжірибе жобалық оқытудың, жариялау белсенділігінің және студенттердің стартаптарға интеграциялануының тиімділігін растайтынын көрсетті. Отандық тәжірибе фармакогнозия үйірмелерін дамытуды, студенттік бизнес-инкубаторларды құруды және стартап байқауларына қатысуды көрсетеді. Жүргізілген сауалнама нәтижесінде студенттердің 78%-ы үйірмелердің кәсіби дамуға оң әсерін, 62%-ы басылымдар арқылы талдау дағдыларын дамытуға, 47%-ы стартап жобаларға қатысқанын атап өтті. Негізгі кедергілер уақыттың жетіспеушілігімен, әдістемелік дайындықпен және жабдыққа қолжетімділіктің шектелуімен байланысты, бұл Alqurshi (2020) тұжырымдарына сәйкес келеді. Осылайша, зерттеуге бағытталған әдіс студенттерде кәсіби дербестікті, сыни ойлауды және инновациялық құзыреттерді қалыптастырады. Оның тәлімгерлік, инфрақұрылымдық және бәсекелестік тетіктер түріндегі институционалдық қолдауы білім, ғылым және кәсіпкерліктің интеграциясын, фармациядағы ұлттық ғылыми және білім беру әлеуетін нығайтуды қамтамасыз етеді. Зерттеу нәтижелерін «Фармация» және «Фармацевтикалық өндіріс технологиясы» бағыттары бойынша білім беру бағдарламаларын жаңашаландыруда пайдалануға болады.
References
1. Abai M.D., et al. (2023). Tekhnologiya polucheniya lekarstvennykh mikrokapsul i inkapsulirovannoi vody na osnove natriya al’ginata [Technology for obtaining medicinal microcapsules and encapsulated water based on sodium alginate]. Kazakhstanskii zhurnal meditsiny i farmatsii [Kazakhstan Journal of Medicine and Pharmacy], 1, 11–15, URL: https://kjmph.kz
2. Alimbatyrov, M. R., & Tulebayev, Ye. A. (2020). Rol’ studencheskogo nauchnogo obshchestva shkoly farmatsii v formirovanii farmatsevticheskikh kadrov [The role of the student scientific society of the School of Pharmacy in the formation of pharmaceutical personnel]. Aktual’nye problemy sovremennosti [Actual Problems of Modernity], 4(30), 136–144. URL: https://www.elibrary.ru/item.asp?id=45651814
3. Alqurshi, A. (2020). Investigating the impact of COVID-19 lockdown on pharmaceutical education in Saudi Arabia – A call for a remote teaching contingency strategy. Saudi Pharmaceutical Journal, 28(9), 1075–1083. https://doi.org/10.1016/j.jsps.2020.08.008
4. Al-Worafi, Y. M., et al. (2020). Pharmacy education in Yemen: Current status and future perspective. Currents in Pharmacy Teaching and Learning, 12(5), 505–510. https://doi.org/10.1016/j.cptl.2020.01.018
5. Amantayeva М., et al (2023). Macroscopical, microscopical and histochemical analysis of Eryngium karatavicum Iljin growing on the territory of South Kazakhstan. Plants, 12, 2714. https://doi.org/10.3390/plants12142714
6. Frenk, J., et al. (2022). Health professionals for a new century: Transforming education to strengthen health systems in an interdependent world. The Lancet, 376(9756), 1923–1958. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(10)61854-5
7. Guraya, S. Y. (2020). Transforming pharmacy and medical education through research-based learning. Medical Education Online, 25(1), 1703150. https://doi.org/10.1080/10872981.2019.1703150
8. Itzhanova Kh.I., et al (2024). Anatomicheskoe izuchenie rastenii l’nyanki obyknovennoi (Linaria vulgaris Mill.), proizrastayushchei v tsentral’nom Kazakhstane [Anatomical study of Linaria vulgaris Mill. growing in Central Kazakhstan]. Farmatsiya Kazakhstana [Pharmacy of Kazakhstan], 6 (257), 297–302. https://doi.org/10.53511/pharmkaz.2025.36.51.039
9. Itzhanova Kh.I., et al. (2024). Primenenie ul’trazvukovogo vozdeistviya dlya intensifikatsii protsessa polucheniya gustogo ekstrakta iz durnishnika obyknovennogo [Application of ultrasound treatment to intensify the process of obtaining thick extract from Xanthium strumarium]. Farmatsiya Kazakhstana [Pharmacy of Kazakhstan], 6 (257), 237–242. https://doi.org/10.53511/pharmkaz.2025.38.40.031
10. Kazakh National Agrarian University. (2020). Annual report on student research and innovation. Almaty: KazNAU Press. URL: https://www.kaznaru.edu.kz/en
11. Klimova, A. (2021). Development of student entrepreneurship in Russian pharmaceutical education. Russian Journal of Education and Psychology, 12(3), 34–45. https://doi.org/10.11621/rjep.2021.0303
12. Losseva I., et al. (2025). Evaluation of anti-inflammatory activity and chemical composition of Filipendula vulgaris Moench and Filipendula ulmaria (L.) Maxim extracts obtained by ultrasonic method. Farmacia, 73(1), 103 -111. https://doi.org/10.31925/farmacia.2025.1.11
13. Medeshova A., et al. (2024). Development of Composition and Technology of suppositories based on substance from medicinal plant raw materials Rosmarinus officinalis L. Research Journal of Pharmacy and Technology, 17(11). 5452-5456. https://doi.org/10.52711/0974-360X.2024.00834
14. Medeshova A., et al. (2024). Komponentnyi sostav i antimikrobnaya aktivnost’ efirnogo masla Dahlia hortensis [Component composition and antimicrobial activity of Dahlia hortensis essential oil]. Farmatsiya Kazakhstana [Pharmacy of Kazakhstan], 5 (256), 257–261. https://doi.org/10.53511/pharmkaz.2024.82.94.033
15. Nadirbek S., et al. (2020). Perspektivy ispol’zovaniya ul’trazvukovogo vozdeistviya dlya ekstraktsii flavonoidov iz lekarstvennogo rastitel’nogo syr’ya [Prospects for the use of ultrasound treatment for the extraction of flavonoids from medicinal plant raw materials]. Sbornik nauchnykh trudov Mezhdunarodnoi nauchnoi konferentsii «Sovremennye tendentsii razvitiya tekhnologii zdorov’esberezheniya» [Proceedings of the International Scientific Conference “Modern Trends in the Development of Health Preservation Technologies”], 236–244. https://doi.org/10.52101/9785870190921_2021_8_236
16. Rzagalieva, A., et al. (2024). Razrabotka optimal’nogo sostava tverdogo myla s ekstraktom i efirnymi maslami Syringa vulgaris [Development of the optimal composition of solid soap with extract and essential oils of Syringa vulgaris]. Kazakhstanskii zhurnal meditsiny i farmatsii [Kazakhstan Journal of Medicine and Pharmacy], 1, 70–74. URL: https://kjmph.kz
17. Seitova, Z., et al. (2024). Perspektivy razrabotki sostava marmeladov iz rastitel’nogo syr’ia v kachestve biologicheskoi aktivnoi dobavki k pishche [Prospects for the development of marmalade formulations from plant raw materials as a biologically active food supplement]. Kazakhstanskii zhurnal meditsiny i farmatsii [Kazakhstan Journal of Medicine and Pharmacy], 1, 99–104. URL: https://kjmph.kz
18. Sweileh, W. M. (2021). Global research trends of student research in pharmacy education. BMC Medical Education, 21(1), 309. https://doi.org/10.1186/s12909-021-02757-4
19. Tleules, D. O., Abdygalym, A. Q., Musabek, S. N., & Abdrakhmanova, G. M. (2024). Razrabotka tekhnologii protivovospalitel’nykh i antisepticheskikh ledentsov na osnove rastitel’nykh ekstraktov [Development of technology for anti-inflammatory and antiseptic lozenges based on plant extracts]. Kazakhstanskii zhurnal meditsiny i farmatsii [Kazakhstan Journal of Medicine and Pharmacy], 1, 132–135. URL: https://kjmph.kz
20. Tulebayev Ye.A., et al. (2021). Comparative Histochemical analysis of above-ground parts of Filipendula vulgaris and Filipendula ulmaria growing in Central Kazakhstan. Research Journal of Pharmacy and Technology, 14(9). 4863-4867. https://doi.org/10.52711/0974-360X.2021.00845
21. Tulebayev, Ye. Et al. (2020). Primenenie keis-metoda v podgotovke farmatsevticheskikh spetsialistov [Application of the case method in the training of pharmaceutical specialists]. Aktual’nye problemy sovremennosti [Actual Problems of Modernity], 1(27), 105–109. URL: https://www.elibrary.ru/item.asp?id=42896673
22. Tulebayev, Ye. A., et al. (2021). Primenenie nauchno-orientirovannogo obucheniya pri izuchenii distsipliny «Farmakognoziya» [Application of research-oriented learning in the study of the discipline “Pharmacognosy”]. Aktual’nye problemy sovremennosti [Actual Problems of Modernity], 2(32), 116–120. URL: https://www.elibrary.ru/item.asp?id=46614790
23. Tulegenov, K. (2021). Development of phytopreparations in Kazakhstan: The role of student research. Kazakhstan Journal of Medical Science, 27(4), 112–120.
24. Yousuf, R. M., et al. (2019). The impact of student research on academic performance and career pathways in pharmacy. Journal of Pharmacy Practice and Research, 49(2), 170–176. https://doi.org/10.1002/jppr.1472
25. Zhang, L., et al. (2022). Integration of traditional Chinese medicine research and pharmacy education: A student-centered approach. Frontiers in Pharmacology, 13, 876543. https://doi.org/10.3389/fphar.2022.876543
Материалдарды жіберу
Ақпарат
Индекстелінуі
