Тәжірибелік сабақ – оқу үдерісіндегі қажетті бөліктердің бірі
Нөмір 3 № 49 (2025), Мақалалар
Нөмір 3 № 49 (2025)

Тәжірибелік сабақ – оқу үдерісіндегі қажетті бөліктердің бірі

Мақалалар
https://doi.org/10.64863/2312-4784/2025-3-49/83-93
Жарияланды 12.11.2025
  • Дастан Бегимов
  • Дастан Алимжанов
Дастан Бегимов
Дастан Алимжанов
pdf

Кілт сөздер

тәжірибелік сабақ
оқытушы
білім алушылар
жоспар
сабақ түрлері

Аңдатпа

Бұл мақала жоғары оқу орындарында сабақ жүргізетін оқытушылардың кәсіби шеберлігін ұштау мен дамыту мәселелеріне арналған. Зерттеудің мақсаты – тәжірибелік сабақтардың мазмұны мен әдістемесін жүйелі сипаттап, оқытушының кәсіби біліктілігін арттыруға ықпал ететін негізгі бағыттарды айқындау. Авторлар тәжірибелік сабақтардың мақсаттары мен міндеттерін, олардың түрлерін, кезеңдері мен өткізу әдістерін қарастырып, оқытушының сабақ өткізу технологиясы мен білім алушылардың дағдыларды меңгеруіне қатысты мәселелерге назар аударады. Материал ретінде қазіргі жоғары оқу орындарының оқу үдерісін жетілдіруге қатысты ғылыми-әдістемелік еңбектер, нормативтік құжаттар мен педагогикалық тәжірибелер пайдаланылды. Зерттеу барысында теориялық талдау, салыстыру, жүйелеу және интерпретация әдістері қолданылып, тәжірибелік оқытудың негізгі қағидалары мен оларды ұйымдастыру жолдары жан-жақты қарастырылды. Aлынған нәтижелер тәжірибелік сабақтардың тек білім беру құралы ғана емес, сонымен қатар студенттердің кәсіби қызығушылығы мен құзыреттерін қалыптастырудың маңызды тетігі екенін көрсетеді. Авторлардың пікірінше, оқытушының өзі пәніне шынайы қызығушылық танытпайынша, студентті қызықтыра алмайды, ал оқыту үдерісінің тиімділігі осы ұстанымға тікелей байланысты. Сонымен бірге мақалада оқытушының кәсіби дамуына қойылатын талаптар мен педагогикалық шеберлікті арттыруға арналған нақты ұсынымдар ұсынылады. Мақалада сонымен қатар тәжірибелік сабақтарды заманауи білім беру технологияларымен ықпалдастырудың жолдары көрсетіліп, студенттердің белсенділігін арттыруға мүмкіндік беретін инновациялық әдістерге назар аударылады. Жаңа педагогикалық тәсілдерді енгізу оқытушының кәсіби құзыреттілігін кеңейтіп қана қоймай, оқу үдерісінің сапасын айтарлықтай жақсартатыны дәлелденеді. Жалпы, зерттеу нәтижелері тәжірибелік сабақтардың жоғары оқу орындарындағы жетекші рөлін айқындайды және оқытушылардың кәсіби шеберлігін жетілдіруге, білім сапасын арттыруға және студенттердің оқу жетістіктерін қамтамасыз етуге бағытталған.

https://doi.org/10.64863/2312-4784/2025-3-49/83-93
pdf

References

1. Abai. (1993). Qara sozder [Words of edification]. Almaty: Zhazushy.

2. Altynsarin, Y. (1988). Tandamaly pedagogikalyq mura [Selected pedagogical works]. Almaty: Mektep.

3. Anwar, C., et al. (2023). The capability of vocational education students in industrial practice learning programs. Journal of Technology and Science Education, 13(3), 657‑672. https://doi.org/10.3926/jotse.1960

4. Baitursynuly, A. (1989). Til tagylymy [The science of language]. Almaty: Ана тілі.

5. Belegova, Á. A. (2021). Bolashaq dene shynyqtyrý mugalimderiniń refleksıvtik mádenıetin qalyptastyrý [Formation of reflective culture of future physical education teachers] (PhD Pedagogical dissertation). Abai Kazakh National University. URL: https://abaiuniversity.edu.kz/docs/doctoranti/begelova/Dissertation.pdf

6. Brown, D. M., Meca, A., & Osman, A. (2025). Development of the multidimensional inventory of physical activity identity. Psychology of Sport and Exercise, 102990. DOI: https://doi.org/10.1016/j.psychsport.2025.102990

7. Dewey, J. (2004). Democracy and education: An introduction to the philosophy of education. Mineola, NY: Dover Publications.

8. Dalabayev, T., Skakov, М., Choruh, А., & Nurizinova, М. (2025). The role of physical practical course in improving research skills of future teachers. Vysshaya shkola Kazahstana, 49(1). https://doi.org/10.59787/2413-5488-2025-49-1-37-51

9. Demeýov, A. Q., Junısov, G. B., & Mustafayev, I. T. (2020). Stýdentterdiń dene shynyqtyrýyn qalyptastyrý [Formation of students’ physical education]. Qazaqtaný, 93. URL: https://auezov.edu.kz/media/attachments/2021/12/22/vi-qazaqtan-20201.pdf#page=93

10. Freire, P. (2005). Pedagogy of the oppressed (30th anniversary ed.). New York, NY: Continuum.

11. Gao, X., Wang, X., Chee, C. S., bin Samsudin, S., Hassan, M. Z., Ma, L., ... & Zhang, Y. (2025). Predictive model of the relationship between social support, body image perception, and physical activity among university students. Humanities and Social Sciences Communications, 12(1), 1-8. DOI: https://doi.org/10.1057/s41599-025-04854-4

12. Ismailov, D. M. (2022). Methodology of practical lessons in physics to students of technical higher education institutions on the base of scientific and educational methods. Web of Scientist. 3(11), 1271-1273. DOI: https://doi.org/10.17605/OSF.IO/F3A9Q

13. Kapterev, P. F. (2003). Didaktika [Didactics]. Moscow: Akademicheskiy proekt.

14. Kerimbayev, N., Abdykarimova, S., & Sharmuhanbet, S. (2015). Methodical Aspects of Informatization of Physical Education at a Higher Education Institution. arXiv preprint arXiv:1504.02837. https://doi.org/10.48550/arXiv.1504.02837

15. Krasinskaya, E. S. (2019). The essence and significance of the practice-oriented approach in the implementation of professional training programs in educational organizations of the Ministry of Internal Affairs of Russia. Police Activity, 2019(6), 1–7. https://doi.org/10.7256/2454- 0692.2019.6.31463

16. Meńlıbaev, Q. N., & Bekturganova, B. I. (2020). Qazaqstan Respublikasında jastardyn azamattıq biregeyligin, otansúıǵishtigin qalyptastyrýdaǵy joǵary mekteptiń róli [The role of higher education in shaping the civic identity and patriotism of youth in the Republic of Kazakhstan]. Qaragandy: Bolashaq-Baspa.

17. Odinaboboyev Fazliddin Bahriddin o‘g‘li. (2025). Individual Practical Forms and Means of Improving Vocational Education Through Developing the Initial Mechanisms of National Craftsmanship in Primary Grade Students. European International Journal of Multidisciplinary Research and Management Studies, 5(01), 49–51. https://doi.org/10.55640/eijmrms-05-01-10

18. Peromingan, R., Paringit, S., Tan, D. J., Tinaytina, Z., Misil, E., & Tagare, R. J. (2025). Fit to connect: The role of physical activity in enhancing social self-efficacy among students. Multidisciplinary Reviews, (Accepted Articles). DOI: https://10.31893/multirev.2026090

19. Qyzylov, M. A., & Serimov, E. E. (2012). Ádisnama (oqytýshynyń sheberligi) [Methodology (the teacher’s mastery)]. Qaragandy.

20. Tey, W. Y., Loo, R. Y., Tsai, M. C., Say, Y. H., Ng, A. K., Tan, S. S., ... & Tan, C. X. (2025). Physical activity, eating behavior, and body image perception among university students. Discover Social Science and Health, 5(1), 17. DOI: https://doi.org/10.1007/s44155-025-00157-w

21. Tao, X., Wu, X., Fu, J., Xiao, Y., & Zhong, T. (2025). Associations between physical activity and health-related quality of life among university students in Zhuhai, China. Scientific Reports, 15(1), 31319. DOI: https://doi.org/10.1038/s41598-025-15822-y

22. Wu, K., Sun, X., Zhang, R., Wu, J., & Gan, F. (2024). Construction of evaluation standard system of university practice teaching under the background of big data. Journal of Computational Methods in Sciences and Engineering, 24(6), 3646-3659. https://doi.org/10.1177/14727978241296990

23. Wang, Ch., & Li, A. (2022). Research on Teaching Mode Reform of Practical Training Courses in Higher Vocational Education. Curriculum and Teaching Methodology, 5(3), 126-131. DOI: https://doi.org/10.23977/curtm.2022.050318

24. Zaitseva, L., & Misnevs, B. (2019). Competency-based approach teaching software engineering. In Smart education and e-learning 2019 (pp. 231-241). Singapore: Springer Singapore.

25. Zhou, Q., et al. (2023). Practices of teaching competency development. In Handbook of teaching competency development in higher education (pp. 127-154). Singapore: Springer Nature Singapore.